Fransızca Emir Kipi.. Le Présent de l'impératif..

Bu yayınımzda fransızca emir cümleleri konusuna değineceğiz. Fransızcada emir cümlelerini oluştururken üç kişi zamiri üzerinde işlem yapacağız. Yani üç farkli kişi zamiri ile fiil çekimi yaparak emir cümleleri oluşturabiliriz. Şimdi bu kişi zamirlerimizi ele alalım;

<< Tu >> , << Nous >> . << Vous >>    |      Sen  -  Biz  -  Siz

Her zaman olduğu gibi bu konumuzda da hangi fiil hangi grupta bulunuyor buna aşina olmamız gerekecektir. Şimdi fiilleri dahil olduğu grupları ifade ederek formülümüzü anlatmaya çalışalım.


1. grup fiiller; [ sonu -er ile bitenler ] 

Emir cümlesi oluşturuken tüm fiiller için geçerli olan yöntem ilk olarak fiilin ''radical'' kök kısmını elimizde hazır bulundurmak olacaktır. Diğer yayınlarımızda da bahsettiğimiz üzere bunu nasıl yapıyoruz öncelikle fiili birinci çoğul şahısta ''nous'' çekimliyoruz ve ekini çıkardıktan sonra geriye kalan kısım kökümüz oluyor.

Parler:  Nous Parlons >>  Parl-ons


Parler fiili için radical kısmımız olaran ''parl'' kökünü aldık ve geriye tek kalan işlem 1. grup fiiller ile emir cümlesi yaparken ihtiyacımız olan eklerin bilgisine sahip olmak olacaktır. Hangi zamir için hangi ek kullanılmalı önce onu görelim;

Tu      >>  -e
Nous  >> -ons
Vous  >>  -ez

Formülümüz tamamlandığına göre ''Parler'' fiiliyle emir cümlelerimizi oluşturabiliriz peki bu nasıl olacak ? Sadece fiilimizin köküne bu ekleri kaynaştırmakla olacak.

Tu       >>  Parl-e    >   Parle !      Konuş!
Nous   >> Parl-ons  >  Parlons!   Konuşuyoruz!
Vous    >> Parl-ez   >  Parlez !    Konuşun!

Örnekler; Ecoutez !   Ne bouge pas !  Changeons !

''Nous'' zamirinden emir cümlesi yapmak biraz tuhaf gelebilir ancak fransızcanın karakterinde bu var ve bunu bu şekilde kabul edip bilmek durumundayız. Belki bir gün ihtiyacımız olur.


2. grup fiiller [ sonu -ir ile bitenler ]

Sistem yine aynı şekilde devam edecektir yine fiilimizin radical kısmını söküp alacağız ve ardından üç zamir için gereken eklerimizi ilave edeceğiz.

Finir: Nous finissons > Fini-ssons

Kök  kısmımızı aldık şimdi 2. grup fiiller için gerekli  eklerimize bakalım;

Tu       >>  -s
Nous   >>  -ssons
Vous    >> - ssez

Geriye kalan aşama kök kısmıyla eklerimizi birleştirmek olacaktır.

Tu      >>  fini-s        >  Finis!    Bitir !
Nous  >> fini-ssons  > Finissons!   Bitiriyoruz !
Vous   >> Fini- ssez  > Finissez!   Bitirin !


Örnekler;  Obéissons!  Elargis!  Subissez!

3. grup fiiller 

Bu grup fiiller için eklerimiz;

Tu     >>  - s 
Nous >>  - ons
Vous  >> - ez

Attendre: 

Kök kısmını alıyoruz  >> Nous attendons >  attend-ons

Tu     >> Attend-s       > Attends!    Bekle!
Nous >> Attend- ons  > Attendons!   Bekliyoruz !
Vous >> Attend-ez      > Attendez!  Bekleyin!

Örnekler;  Vendons!  Prends!

Bir kaç istisna fiil karşımıza çıkabilir ve bu fiilleri bahsettiğimiz formüllerle işleyemeyebiliriz onları da olduğu gibi kabul etmek durumundayız.

Aller;

Va!
Allons              Tek fark olan kısmı ikinci tekil şahıs formudur.
Allez

- Şimdi tüm bunlardan apayrı olan dört fiilimizi de inceleyelim. Bu dört fiillerin emir kipinde çekimleri subjonctif mod'unda present zamanıyla sağlanabilir ancak Sunjonctif konusu fransızcada en kapsamlı ve karmaşık bir konudur bu yüzden formul belirtmeden sadece çekimlenmiş hallerini bilmemiz işimizi görecektir.

Etre, Avoir, Savoir, Vouloir..

Etre;

Sois!  Soyons!  Soyez!

Avoir;

Aie! Ayons! Ayez!

Savoir;

Sache! Sachons! Sachez!

Vouloir;

Veuille!  Veuillons!  Veuillez!

- Olumsuz form nasıl oluşturabiliriz ona da değinecek olursak emir kipinde çekimlemiş olduğumuz fiili:  ''ne ....... pas'' olumsuzluk  belirtgecinin içine yerleştirdiğimizde olumsuz emir cümlesi kurmuş oluruz arkadaşlar.

Ne partez pas!  Ne quitte pas!   Ne changeons pas!

* Pronominal fiillerde olumlu ve olumsuz emir cümlesi oluşturmayı da ayrı bir yayında bulabilirsiniz.

Sorularınızı yorum kısmında paylaşabilirsiniz.